Kwetsbare senioren ervaren knelpunten bij thuis wonen. Gemeente kunnen de samenhang in de zorg aan ouderen versterken.
De zorg aan ouderen is versnipperd
- Het aantal senioren neemt toe en senioren worden ouder. Dubbele vergrijzing. De overheid heeft de afgelopen jaren het aantal verpleegtehuizen verminderd, omdat ingezet is op het zo lang mogelijk thuis laten wonen van senioren.
- Veel senioren willen zelfstandig thuis wonen. Maar als senioren niet meer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen, is de volgende stap het verpleegtehuis. Er is weinig capaciteit in verpleegtehuizen. Er is een groeiende groep senioren, die moeilijker thuis kan blijven wonen, maar nog te goed is voor een verpleegtehuis. Uitbreiding zorgvormen tussen thuis wonen en verpleegtehuis zouden hierbij helpen.
- De ouderenzorg is versnipperd. Verschillende instanties leveren een deelbijdrage: huisarts, fysiotherapeut, specialist vanuit ziekenhuis, wijkzorg, ondersteuning vanuit WMO, zorg vanuit WLZ. De financiering geschiedt vanuit verschillende wettelijke domeinen: WMO, ZvW en WLZ.
Thuiswonende senioren ervaren knelpunten
- Aanvragen van ondersteuning is ingewikkeld. Sommige zaken vanuit de WMO, andere vanuit de ZVW en nog andere vanuit de WLZ. Procedures zijn verschillend. Ieder domein heeft eigen regels en levert bepaald soort ondersteuning. Domeinen wijzen naar elkaar en er lopen discussies op de grenzen wie wat moet betalen. Pilots geven aan, dat dit opgelost kan worden met een zorgarrangeur en domeinverrekening.
- Personeelstekorten zetten zorglevering onder druk. Door personeelstekort kan thuiszorg regelmatig maar beperkte ondersteuning bieden. Naast thuiszorg bieden mantelzorgers hulp. Ook hier zijn grenzen. Een deel van de mantelzorgers loopt op hun tenen en dreigt overbelast te worden.
- Verslechterde mobiliteit maakt 1e lijn moeilijk bereikbaar (huisarts, fysiotherapeut, etc. ). Naar een specialist in het ziekenhuis is helemaal een opgave. Beeldbellen of een teleconsult is vaak nog niet mogelijk. De 1e lijn is versnipperd georganiseerd met allerlei loketten, terwijl kwetsbare ouderen met allerlei aandoeningen kampen. Een gezondheidscentrum in de wijk met 1e lijn functies zou voor senioren beter zijn.
- Onveilige situaties in huis kunnen tot valincidenten leiden. Drempels, slecht toegankelijke douches te laag toilet, geen beugel bij bed om veilig eruit te kunnen gaan, niet goed kunnen rondrijden met een rollator.
- Vereenzaming dreigt bij toenemende leeftijd. Familie, vrienden en leeftijdsgenoten vallen weg. Er zijn soms weinig ontmoetingsmogelijkheden in de wijk. Samen andere leeftijdsgenoten naar een uitje gaan is lastig. Dit moet georganiseerd worden.
- Stapeling problemen vergroten de kans op uithuisplaatsing. Verminderde kwaliteit van leven, een gevoel niet meer de regie kunnen voeren, een gevoel van onveiligheid en uiteindelijk niet meer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Belangrijk is dat er samenhang in de ondersteuning van ouderen wordt geboden.
Gemeentes hebben unieke positie in de ouderenzorg
De gemeente is niet eindverantwoordelijk voor de ouderenzorg. De gemeente heeft een unieke positie t.o.v. ouderen en de ouderenzorg. De gemeente is dichtbij, senioren zijn de eigen burgers. De gemeente heeft contact met veel zorginstanties en zorgaanbieders. De gemeente heeft invloed op het wijkaanbod, belangrijk voor ouderen. De gemeente biedt WMO ondersteuning. Vanuit deze unieke positie kan gemeente bij uitstek de samenhang in de zorg voor ouderen versterken.
Gemeentes kunnen samenhang in de zorg aan ouderen versterken
- Expliciteer uw visie als gemeente op ouderenzorg. Hiermee maak u als gemeente duidelijk wat u wilt bereiken.
- Verken hoe de zorg aan ouderen in uw gemeente er voor staat. Met een steekproef bij kwetsbare ouderen krijgt u in beeld hoe de zorg aan ouderen er voor staat. In welke mate in hun behoefte is voorzien en in welke mate zijn er leemtes.
- Welke leemtes leiden tot suboptimale zorg en vergroten de kans op uithuisplaatsing. Dit is afhankelijk van de verkenning. Bijv. is er arrangeur, die helpt met domein-aanvragen. Is er domeinverrekening? Is er inzet van eHealth middelen? Worden mantelzorgers gesteund om overbelasting te voorkomen? Zijn wijkvoorzieningen toereikend om senioren te activeren?
Health in Transition helpt. Bijvoorbeeld bij het expliciteren van uw visie op de zorg aan ouderen en een verkenning hoe de zorg aan ouderen in uw gemeente er voor staat. Wilt u eens hierover praten, dan zijn wij daar graag toe bereid.